نوشتار
نگاهی به خانه هاي ژاپني
سبک خانه ژاپنی در گذشته
در جریان یک قرن گذشته ، خانهها در ژاپن دچار دگرگونی بسياري شده اند. بيشتر خانه ها در ژاپن پيش از جنگ جهانی دوم داراي ساختاري از چوب با پشت بامهايي پوشیده از سفال و یا کاه بودند .
در این دوران به جز راهرو و آشپزخانه، کف همگی اتاقهای خانههای ژاپنی با نوعی کفپوش حصیری به نام «تاتامی» پوشش داده میشده که از شالی برنج درست می گردد.
نمایی از اتاقی با کفپوش تاتامی
ولی هم اکنون خانه هاي نوین ژاپن بيشتر از فولاد، بتون و چوب ساخته مي شوند و مصالح استفاده شده در آنها نیز بسیار متنوع و گسترده است .
ساختمان هاي مسكوني امروزی درشهرهای ژاپن بیشتر بشکل آپارتمان های بلند مرتبه بوده و اتاق هاي آن نیز به سبك غربي با كف هاي چوبي پوشیده می شود.
به دليل كمــــبود زمين در شهرها، بیشتر خانههای زمین دار شهری كوچك هستند و بهای آنها نیز گران می باشد.ولی در سرزمین های روستايي در ژاپن، مساحت خانههای کشاورزان همچون گذشته بزرگ بوده و اتاقهاي بزرگی نیز براي برگزاري آیینها و ميهماني ها درست گردیده است.
در فصل تابستان در ژاپن هوا بسيار گرم و شرجی است. به همين دليل خانه ها را به گونه اي مي سازند كه باد بتواند از درون آنها آسانتر گذر كرده و خانه را خنک کند.
اتاق های خانههای ژاپنی معمولاً داراي درها و پنجره هایي به سبک كشويي هستند که با برداشتن اين درها و پنجره ها مي توان دو اتاق كوچك را به هم پیوند داده و به يك اتاق بزرگ تر تبديل كرد.
امروزه گرچه در بیشتر خانه ها و آپارتمــــان ها كف اتاق ها با كفپوش چوبي يا موكت پوشيده مي شود، ولی برای پاسداری از فرهنگ دیرینه گذشته، هنوز كف دستکم يك اتاق را با تاتامي می پوشانند.
گفتنی است که هنگام ورود به يك خـــانه ژاپني بايد كفش ها را از پا درآورد و دمپايي پوشيد و پيش از ورود به اتاق پوشیده شده از تاتامي نیز می بايست دمپايي خود را نيز از پا درآورد .
در ژاپن شبها مردم براي خواب از رختخواب های نرمی بهره میگیرند که به آن «فوتون» میگویند که برای ما ایرانیان همان رختخواب لحاف و تشک است .
رختخواب ژاپنی
كساني كه از فوتون استفاده مي كنند پس از بیدار شدن آن را تا مـــي كنند و در درون گنــــجه دیواری «اوشی ایره» مي گذارند. در خانههای کوچک ژاپنی اين كار سبب مي شود در جریان روز بتوان از اتاق خواب به عنوان اتاق نشيمن نيز بهره برد.
ژاپنی ها در روزهایی که هوا آفتابي است، فوتون را در بالکن های خود پهن کرده و در برابر نور خورشید و هوای آزاد میگذارند تا بو و نم رختخواب گرفته شود.
در ژاپن همه خانه ها داراي برق و آب لوله كشي هستند و برای گرم و یا سرد کردن اتاقها از دستگاه ایرکوندیشن بهره گرفته میشود .
یادآوری میشود که سيستم حرارت مركزي مانند شوفاژ، تنها در جزيره شمالی هوكايدو كه زمستانهاي بسيار سردي دارد بکار گرفته می شود.
افزون بر این، ژاپنی ها از يك روش دیرینه دیگر برای گرم كردن خود در خانهها بهره می گیرند که همان كرسي ما ایرانیها است که به زبان ژاپنی به آن « كوتاتسو» می گویند.
کوتاتسو يك ميز چوبي كوتاه است كه مانند کرسي روي آن لحاف مي اندازند و در گذشته در زير آن زغال داغ و هم اکنون بخاری برقي مي گذارند.
ژاپنی ها معمولا بر روی بالشتك هاي به نام «زابوتن» دور كرسي مي نشينند و پاها ر ابرای گرم شدن زير لحاف مي گذارند.
گرمابه در خانه هاي ژاپـــني نیز از ویژه گی برخوردار بوده که در دیگر کشورهای جهان کمتر دیده میشود .
گرمابه در زبان ژاپنی «اوفـــورو » نامـــيده مي شود که جایی برای درآوردن خستگی روزمره می باشد. گرمابه خانههای ژاپنی از سرويس دستشويي جدا و داراي وان چارگوشي است كه با آب گرم پر مي شود.
گرمابه خانه های ژاپنی
ژاپنی ها پيش از رفتن به درون وان بر روي چارپايه اي كوچك در كنار وان نشسته و خود را با صــــابون مي شويند و سپس با بدن پاکیزه به درون وان میروند.
از این رو، هر عضو از خانواده با بدني پاك وارد وان مي شود و بهمین دلیل همگی اعضای خانواده مي توانند با پاسداری از بهداشت از آب یک وان گرمابه بهره بگیرند.